“Wij zijn een Terror klas en daar zijn we trots op! We zijn de heftigste klas sinds groep 3 en dat heeft niemand kunnen veranderen. We zijn er best trots op, dat we de zangjuf hebben weggepest, ik zou niet in groep 7 willen zitten; dat zijn allemaal watjes en meelopers”.
Welkom in groep 7. En dit n.a.v. de vraag: Wat vind je van de sfeer in de groep?
Als we starten met een Klasse(n)Kracht traject vragen we altijd of de interne begeleider gesprekken met de kinderen wil voeren. Niet met de hele klas tegelijk (groepsdruk), maar met kleine groepjes. Daar kan werkelijk geen vragenlijst tegenop. Wil je echt weten wat er leeft in een groep dan is dit de manier. Het zou overigens de kerntaak van een IB-er moeten zijn, gesprekken voeren met kinderen. Als je sociale veiligheid echt serieus neemt dan doe je dit jaarlijks.
Wat is een fijne groep?
Wat ik altijd bijzonder vind is dat als je vraagt naar hoe het gaat in een groep waar van alles speelt je soms hele bijzondere antwoorden krijgt zoals goed, gezellig, soms te gezellig, we zijn allemaal vrienden. En als we dan komen bij de vragen: hoe vinden jullie dat kinderen onderling met elkaar omgaan of zijn er ook dingen waar je last van hebt, dan krijg je antwoorden dat ik denk hûh hoe bedoel je gezellig.
, Zo hoorden we in deze ‘gezellige’ klas dat er snel gevloekt wordt, ze zich veel met elkaar bemoeien, elkaar uitdagen, het leuk vinden om ruzie te maken, te pesten. Maar we sluiten niemand buiten want bij bijvoorbeeld ‘Habibi’ mag iedereen altijd meedoen. Ik vind dit fascinerend. En het wordt nog mooier. De groep blijkt te bestaan uit 5 subgroepen met een eigen naam:
- de Overbodige jongens,
- de Overbodige meisjes,
- de Heksenkring,
- de Bois (boys maar dan met i) en
- de Dombies (=eigenlijk maar 1 iemand)
Maar… we hebben een hele gezellige groep en we sluiten niemand buiten 🤷🏼. Hoe kijken kinderen naar hun eigen groep. En wat nemen ze als maatstaf. Hier heeft een Terror groep zijn duidelijk de voorkeur, waarbij een aantal jongens, de informele leiders van de groep, het duidelijk voor het zeggen hebben.
Gezelligheid is voor watjes
Een leuke gezellig groep lijkt iets te zijn voor watjes. Ik vind dat boeiend. Daarom zijn deze gesprekjes zo waardevol omdat je er dan pas achter komt hoe leerlingen over bepaalde zaken denken. Zo blijkt in deze groep pesten iets te zijn wat meer de schuld van de gepeste is dan van de pester. De gepeste moet het maar gewoon zien als een grapje. Of dan moet een bepaalde leerling maar niet zo dramatisch doen. O ja, en als de Bois dan gewoon de baas zijn zou dat ook wel prettig zijn 😂. Hier valt nog wel wat winst te behalen. Welkom in het onderwaterprogramma van groep 7. Ik ben wel benieuwd waar de beelden van de BOIS vandaan komen. Ik proef duidelijk een verlangen naar de ‘baas’ zijn, macht willen hebben.
Kernkwadranten
Als je dit wegzet in een Kernkwadrant (Ofman) ziet het er als volgt uit. (zie afbeelding)
Kwetsbaarheid wordt hier duidelijk geassocieerd met ‘een watje’ zijn. Waar zou dit vandaan komen? Op basis van onze ervaringen ontwikkelen we al op hele jongen leeftijd theorieën en oordelen over de wereld om ons heen. Interessant is de vraag wat de ervaringen van deze kinderen zijn met zelfbewustheid of arrogant/stoer gedrag.
En lukt het je om vanuit een neutrale positie het onderzoek aan te gaan met de klas? Of veroordeel je het en uit je vooral je ongenoegen hierover aan de klas en wordt het onbedoeld daardoor juist interessanter voor leerlingen?
Stoer doen is meestal kopieergedrag. In de zoektocht naar wat moet ik hier doen om erbij te horen, wordt het gedrag van de leerling die de meeste invloed heeft in de klas overgenomen.
Groep 8 aan de macht
Een leerkracht vertelde me dat de jongens in haar groep 8 vooral ‘cool’ willen zijn. Bij het maken van de missie riep de groep onmiddellijk: “Groep 8 aan de macht”. De leerkracht stelde haar oordeel uit vroeg door:
Oké, vertel eens welk gedrag hoort daarbij?
- Ja, dan zijn wij de baas
- Dan mogen wij alles bepalen
- Moeten de kinderen uit de lagere groepen doen wat wij zeggen
- Etc.
De leerkracht vroeg: “Hoe zou je je voelen in zo’n groep?” De kinderen keken naar het bord en er kwam tegengeluid. Het zag er nu het er zo zwart op wit stond, toch niet zo gezellig uit.
Je had dit natuurlijk als leerkracht ook meteen kunnen afschieten en dan was dit ondergronds gegaan. Door het gesprek erover aan te gaan, het te onderzoeken, te analyseren ontstond er een stukje bewustzijn vanuit de kinderen zelf. Leerlingen zagen zelf in dat deze manier van met elkaar omgaan niet ging resulteren in een fijne groep. En zo leerden ze dat groep 8 ook op een positieve manier aan de macht kon zijn.
We gaan aan de slag met deze Terror 😉 groep. Eens kijken wat er nog meer speelt en vooral wat het onderliggende verlangen is zonder een watje (onderiggende overtuinging) te hoeven zijn ☺.
Fijne week!
Met hartelijke groet,
Jelly