Een tijdje geleden volgde ik een inspiratie bijeenkomst van het NIP. Dit is de beroepsvereniging waar ik als orthopedagoog/GZ-psycholoog aan verbonden ben. Deze groep onderwijspsychologen hebben een project: ‘Het juiste doen’, met als ondertitel: Van schoolscan naar passende interventie. Hoe kun je als onderwijspsycholoog betekenisvol zijn naar scholen, hoe kun je scholen ondersteunen bij het kiezen van de juiste interventies. Wat werkt? 

Wat heeft dit schoolteam, met deze leerlingen en deze ouders, in deze tijd nodig om aan de onderwijs en ontwikkelbehoeften van leerlingen te voldoen, om gestelde doelen te behalen. En ook: de wetenschap met korreltje zout nemen omdat we weten dat niet altijd alles overal werkt. Blijf bij alles de eigen context erbij betrekken.

Hoe is het effectief? 

Als voorbeeld haalden ze de zomerschool aan. Onderzoek had aangetoond dat deze vorm van onderwijs niet effectief bleek. Maar op het moment dat er een aantal factoren gewijzigd werden (bv inzet van de eigen leerkrachten) gaf het meteen een ander resultaat. Dus als iets niet werkt wil dat niet zeggen dat het een waardeloos product is, maar is het goed om te kijken wat er veranderd kan worden om wel effect te scoren. 

Wat werkt…

… bij deze leerlingen?
… met deze leraren?
… in deze groep?
… op deze school?
… in deze omgeving?

Marzano

Ik vond het echt inspirerend. Het zette mij ook wel weer op scherp. Ik weet bv dat Klasse(n)Kracht® werkt. Maar iedereen moet wel AAN staan. Je moet wel bereid zijn om te investeren. Het gaat echt niet vanzelf. Diverse onderzoeksresultaten heb ik vertaald naar praktisch handelen. Zo is de RESPECT-aanpak voor een deel gebaseerd op onderzoeksresultaten die beschreven staan in Marzano’s werk ‘Wat werkt: Pedagogisch handelen & Klassenmanagement.’

Hij noemt een aantal strategieën en wat het effect daarvan is op de vermindering van storend gedrag: 

Groepsdynamiek

En de RESPECT-aanpak gaat nog verder, want de insteek is voortdurend de groepsdynamiek. Wat zie ik, hoor ik in het bovenwaterprogramma en waar wordt dit in het onderwaterprogramma door aangestuurd. Zo willen alle kinderen Erbij Horen, maar niet iedereen op dezelfde manier. Dat maakt dat de een kiest voor dominant gedrag terwijl de ander kiest voor aanpassing. Kan voor beide leerlingen niet echt bevorderend zijn voor hun persoonlijke ontwikkeling. Want beide zijn geen autonome reacties, maar is een aanpassing op de omstandigheden. 

In een gesprek met een directeur, interne begeleider en leerkracht hadden we een gesprek over de invloed van omgeving op de kinderen. Een deel van de groep groeit op in een buurt waar een crimineel netwerk het vooral voor het zeggen heeft. En hoe groot de impact is op de kinderen. Ze vertelden mij van een leerling die ’s nachts niet kan slapen omdat hij zich zorgen maakt, hij is bang dat hij crimineel wordt terwijl hij dat absoluut niet wil. 

Mijn hemel dacht ik. Tien jaar en dan moet je je hier al toe verhouden. 

Wat werkt…

… bij deze leerlingen?
… met deze leraren?
… in deze groep?
… op deze school?
… in deze omgeving?

Machomannen?

Of de directeur die mij vertelde over de wijze waarop drie kinderen in de klas door heel intimiderend gedrag te vertonen, de rest van de klas bang maakt (en het overgrote deel van de groep dus vooral aangepast gedrag laten zien uit angst voor…). Zijn deze drie kinderen fysiek gewelddadig? Nee, dat niet. Maar ze maken in hun taal en opgeblazen gedrag wel duidelijk dat tegenstand niet geduld wordt. Er zijn op school al verschillende interventies gedaan, maar het gewenste resultaat is nog niet behaald.

Zijn het alle drie macho mannen? Welnee. Eentje heeft de leiding, en heeft eigenlijk ook geen idee, en de anderen kopiëren, want ja, zo waan ik me veilig. Als je mijn boek (Klasse(n)Kracht met RESPECT voor de groep in je bezit hebt dan moet je maar eens kijken op blz. 122 en 123). Een jongen die al jaren de klas intimideerde. Was dat zijn intentie, welnee. Maar dit was zo gegroeid en daardoor had hij wel een bepaalde positie in de klas die ook wel fijn was. Macht kan ook heel lekker zijn. Onze Bas had echt prachtige leidinggevende kwaliteiten en op het moment dat we hem daarin gingen begeleiden (thema samenwerken en samenspelen: goed leiderschap en verkeerd leiderschap in het Klasse(n)Pad) ontstond er een hele andere dynamiek in de klas. 

Wat werkt…

… bij deze leerlingen?
… met deze leraren?
… in deze groep?
… op deze school?
… in deze omgeving?

Als je nu terugkijkt op het afgelopen jaar en je zou het rijtje Wat werkt langsgaan. Hoe ziet dat er dan uit voor jou leerlingen, jou als leraar, de groep, de school, de omgeving? Wat wil je graag meegeven van jouw groep aan je collega? 

Zorg dat je het VERSCHIL bent!

Met verschillige groet,

Jelly