Belletje lellen

Fietsbanden leeg draaien

Spuugpropjes schieten

Pijltjes blazen bij voorkeur bij iemand in de slaapkamer

Geintje… toch?

Een groepje jongens in jouw klas halen dagelijks ‘geintjes’ uit. Vandaag komen na schooltijd verschillende leerlingen bij jou om te vertellen dat hun fietsbanden zijn leeg gedraaid. Geintje…!

Niet voor jou als leerkracht (of wel?). Bovendien is het de zoveelste keer dat deze jongens wat uitvreten en je begint het aardig zat te worden. Je belt de ouders om uit te leggen dat dit zo niet verder kan.

Ouders horen jouw verhaal aan en sommige ouders vinden dat je overdrijft. Dit is toch een geintje… Je bent verontwaardigd dat ouders zo reageren. Je voelt je niet gesteund door de ouders en tot overmaat van ramp vertel je dit verhaal aan de trainer (is ondergetekende), die doodleuk zegt: ‘ik geloof dat ik als ouder ook zo zou reageren…’

 

Kernwaarde

Heb jij ook een voorbeeld waarvan jij denkt “joh, maak je niet zo druk” terwijl het voor je collega echt niet kan? Als je als leerkracht geraakt wordt in een waarde die voor jou vanzelfsprekend en heel belangrijk is, dan  merk je dat in de manier waarop je reageert. Als je fel wordt, geneigd bent om een kind ‘terug te pakken’, weet je dat je een kernwaarde te pakken hebt. Als je verontwaardigd bent over een reactie van een ouders, dan weet je ook dat het hier een verschil betreft in waarden en normen.

Kinderen komen in aanraking met verschillende groepen en dus met verschillende waarden en normen. Welke waarden en normen zijn dan juist? Sommige kinderen hebben thuis, op straat en op school te maken met heel verschillende waarden en normen. Wat ze op straat doen laten ze thuis achterwege. En soms doen ze iets op school wat jij ‘raar’ vindt, terwijl het thuis heel gewoon is. Prachtig om hier met de klas over in gesprek te gaan, zeker waar het de bovenbouw betreft.

Een kind hoeft dat trouwens niet als vanzelfsprekend te snappen. Daarom kan bewustzijn hierover bij je zelf en het samen met de kinderen verhelderen en ontwikkelen van waarden en normen een mooie ontdekkingsreis zijn.

 Waarom wel, waarom niet? 

Neem bijvoorbeeld de mobiele telefoon. Mogen kinderen deze thuis gebruiken als wekker of ligt de telefoon beneden in een la aan de oplader? Waarom wel en waarom niet? Zitten daar waarden en normen achter? Helpt een leerling thuis mee in het huishouden? Of hoeft hij niets te doen? Welke grapjes worden thuis uitgehaald? Zou dat hier op school ook kunnen? Waarom wel? Waarom niet?

Bij verhelderen en ontwikkelen van waarden en normen gaat het erom dat kinderen zich bewust worden van hun handelen en dat ze hierop reflecteren. Dat kunnen waarden en normen van het kind zelf zijn, maar ook de waarden en normen van een groep, de school of de samenleving. Centraal hierbij staan de persoonlijke opvattingen van de kinderen en het duidelijk maken dat er verschillen tussen menselijke opvattingen bestaan. Confrontatie met verschillende, vaak conflicterende normen en waarden, is een belangrijk ervaringsmoment voor de ontwikkeling voor de eigen waarden en normen.

Welke groepsmissie heb je samen afgesproken?

Als je met elkaar een groepsmissie hebt afgesproken kun je deze erbij betrekken. De klassenregels die hier uit voortvloeien hebben een verhaal. Die zijn er niet zomaar, daar zit een idee achter. Dagelijks doen zich in school situaties voor die aanleiding kunnen zijn voor een gesprek over waarden en normen. Je zou kunnen zeggen dat dit een verdieping is van de normingfase.

Hoe kun je hierin de ouders betrekken? Wees helder over de waarden en normen van school en ga op zoek naar de verschillen. Bespreek dit met ouders. Laat ze ook zien wat er gebeurt als ouders het niet eens zijn met een waarde van school of zoals hierboven het afdoen met een ‘geintje’ en achter het kind gaat staan. Het gaat niet om de waarheid…het gaat er vooral om dat we waarden en normen verhelderen en dat we bewustzijn en nieuwsgierig zijn.

 

Normen en waarden

Hoe spelen verschillende waarden en normen door in jouw team? Wat mag bij jou in de klas niet wat bij een andere (bijvoorbeeld jouw duo) collega wel mag? Wat heeft dit te maken met waarden en normen? En is dit een bron tot ergernis of een begin van een gesprek?

Dit laten voortwoekeren onder de waterspiegel leidt tot een bron van irritatie. Het Bespreekbaar maken vanuit nieuwsgierigheid kan leiden tot de vraag: hoe zullen we met deze verschillen omgaan?

Soms houden kinderen zich niet aan de regels omdat het waarom niet duidelijk is. Wil je weten hoe je daar meer regie op kunt voeren? Klik dan HIER voor mijn boek ‘Klasse(n)Kracht! Met RESPECT voor de klas’.

Ik wens je mooie gesprekken toe!

 

Een verschillige groet,

 Jelly