“Kippenvel had ik vandaag. Per groepje voerde ik vandaag gesprekken met de kinderen van mijn nieuwe klas. Ik gebruikte daarvoor een aantal vragen uit jouw boek Klasse(n)Kracht! Ik was verbijsterd en geraakt door de openheid van de kinderen. Ik realiseerde me dat door mijn echtheid en mijn openheid de kinderen zich ook openstelden en er al heel snel sprake was van verbinding.

Eén leerling vertelde me dat hij vorig jaar op de complimentenstoel moest gaan zitten. Een klasgenoot had toen toen tegen hem gezegd: “…jij bemoeit je altijd overal mee. Jij bent een bemoeial”. En ipv dat de leerkracht hier nuance in aanbracht en de onderliggende kwaliteit naar boven haalde (nl behulpzaamheid), bevestigde hij de woorden van de leerling en zei: “Ja dat klopt. Jij bent een echte bemoeial”. De tranen stonden in de ogen van deze jongen toen hij het mij vertelde. Het hele jaar heeft hij te horen gekregen dat hij een bemoeial was. Dat hij zich niet overal mee moest bemoeien etc. Zeven jaar en ten diepste alleen maar behulpzaam willen zijn”, aldus het begin van een mail van een leerkracht. Een voorbeeld van geen verbinding.

Terwijl ik haar mail lees moet ik denken aan mijn eigen dochter die als 8 jarige in de bovenbouw belande (Jenaplan stamgroep 6,7,8). Geheel passend bij haar leeftijdsfase werd zij nog niet gehinderd door enige vorm van tact of aanpassing. Ze wilde graag haar kennis delen met de klas en was ook niet te beroerd om een 12 jarige er op te wijzen dat zijn antwoorden niet goed waren. Ipv haar te begeleiden werd zij al snel door de leerkracht weggezet als “Marietje” en “daar heb je Marietje ook weer”. Voor haar de start van drie hele (en vele daarna) zware jaren.

Ik schrik als ik bovenstaande lees. Het raakt me. Ik denk dat de onwetendheid, de tactloosheid van de leerkracht me het meeste raakt. Je kan een klas maken, maar je kan hem ook breken. En wat een zegen voor deze klas dat deze leerkracht het oppikt. Dat ze start met het voeren van gesprekken om te onderzoeken waar de klas van is, waar kinderen van zijn, wat ze graag zouden willen dit jaar en wat liever niet. En dat al in de eerste week, nog gedurende de formingsfase al zoveel op tafel komt. Geeft ook aan hoe hoog de nood is. En als dan zelfs een ouder al na twee dagen belt en zegt:” Ik heb een ander kind thuis, een kind dat met plezier thuis komt! Dat heb ik een jaar lang niet gezien”, dan heb je volgens mij als leerkracht een hele mooie start gemaakt met de klas.

Basiscommunicatie

De basis van contact en verbinding maken met elkaar is elkaar volgen. De ander horen en zien. Dat is het startpunt van elk contact. Dat begint bij elkaar aankijken als je met elkaar praat, toegewend zijn, maar het zit ook in je lichaamstaal, je houding, je expressie. Door de ander te volgen, eigenlijk jezelf open te stellen voor de ander kan er contact ontstaan.

Door middel van een ontvangstbevestiging laat je merken dat je de ander gevolgd hebt. Alleen volgen geeft nog geen contact. Door je reactie komt het contact pas echt tot stand. Dit kan een knikje zijn, maar dit kan ook: ‘dus als ik je goed begrijp dan….klopt dat?’ zijn.

Instemmend benoemen gaat over dat je taal geeft aan wat jezelf doet, denkt of voelt bij je eigen handelen of dat van de ander. Je begeleidt jezelf eigenlijk met woorden zodat de ander je kan volgen. Zo kun je ook emoties benoemen. “Ik zie dat je hartstikke boos bent omdat Jaïro je toren heeft omgegooid. Je mag Jaïro niet slaan. Hoe kun je Jaïro op een andere manier laten weten dat je hartstikke boos op hem bent?

Geen verbinding 

“Juf, Wesley lacht me uit”

“Ga maar door met je werk”

Ja maar juf, Wesley lacht me steeds uit”

“In deze klas lachen we elkaar niet uit. Dus dat doet Wesley ook niet”.

Volgt de leerkracht hier de leerling? Is er sprake van ontvangstbevestiging? Geeft de leerkracht een instemmende reactie?

Hoe geef jij vorm aan de basiscommunicatie met jouw klas? Volg je de leerlingen echt? Of ben je in je hoofd bezig met wat je nog moet klaarzetten etc. Hoe laat je merken dat je de ander gevolgd hebt? Kun jij taal geven aan wat jezelf doet, denkt of voelt bij je eigen handelen maar vooral ook bij dat van de ander? Oefen het. Neem jezelf eens op met je mobiel. Luister naar hoe jij dat doet. Tijdens de eerste weken van het nieuwe schooljaar is het zo belangrijk om aandacht te besteden aan het contact met elkaar.

En wil je een paar leuke vragen voor de komende weken? De glundercompagnie heeft er een aantal bij elkaar gezet: klik hier

Zorg dat je het verschil maakt!

Fijne weken met elkaar!

met een verschillige groet,

Jelly

ps Wil je graag meer Klasse(n)Kracht? Klik dan hier.