Buiten op het schoolplein wordt er gevoetbald. Een paar fanatieke kinderen die graag willen winnen nemen het voortouw. En voor je er erg in hebt staat er een sterk team en een aanmerkelijk minder sterk team. Het verloop kun je raden. Het sterke team davert over het zwakke team heen. Doelpunten vliegen ze om de oren en het zwakke team zet zich steeds minder in, want ja hier is niet tegenaan te voetballen. Dit herhaalt zich elke pauze. Is dit eerlijk? Is dit sportief? Geen wonder dat dit leidt tot gedoe.

In dit blog laat ik je zien hoe je ruzies en conflicten op het schoolplein kunt herstellen, maar ook kinderen leert om als team dit samen op te lossen.

Dit is niet eerlijk

Al een paar keer zijn kinderen komen klagen dat ze het oneerlijk vinden. Jij snapt onmiddellijk wat ze bedoelen. Maar voordat je erop afstapt en dit varkentje even gaat wassen hou je je in. Hoe ga je reageren? Hoe ga je dit aanpakken? Doe je de snelle route waarbij je de kinderen vertelt wat er niet klopt en hoe ze dit moeten aanpakken of grijp je dit aan om als groep stil te staan bij en bewust te laten worden van. Of wat ik laatst las op Facebook: “je laat ze niet meer voetballen; probleem opgelost.”
Heb jij je ooit afgevraagd hoe je oneerlijk spel en de daaruit voortvloeiende
conflicten op een constructieve manier kunt aanpakken?

Dan maar geen voetbal

Laatst las ik deze reactie op Facebook. “Ruzies en conflicten bij het voetballen? Dan gewoon niet meer voetballen. Klaar. Moet je eens kijken hoe snel ze het zonder ruzie kunnen”. De vraag die dan altijd bij mij op popt: en wat leren ze hiervan? In een reactie hierop geeft iemand aan “dat dit de oplossing niet is en dat omgaan met conflicten iets is wat geleerd moet worden. Leren samen spelen, samendoen en samen problemen oplossen heb je in je verdere leven meer aan dan het uit de weg gaan” 

Briljant. Helemaal mee eens. De reactie: “Die vaardigheden leren ze tijdens gymspelles. Maar ik vertik (?) het om na elke pauze er belangrijke onderwijstijd aan te spenderen”.  Terwijl hoe gaaf is het om dit aan te grijpen en door middel van dialoog en samenwerking een omgeving creëren waarin elk kind zich gewaardeerd en betrokken voelt. Dit is burgerschap op de werkvloer. 

Samen spelen moet je leren Ruzies en Conflicten

Als iets niet lukt dan is de kortste weg er mee stoppen. Denk aan samenwerkend leren. Dat gaat vaak niet goed. Alleen daar kunnen de kinderen niet zoveel aan doen. Negen van de tien keer hebben ze dit nog niet geleerd. En zo is het met alles wat (nog) niet goed gaat. In feite heb je hier een hulpvraag te pakken. Hoe kijk jij naar jouw taak als leerkracht? Heb je alleen een didactische verantwoordelijkheid of ook een pedagogische? Lesgeven is de kerntaak van een school. Maar aan het tweede ontkom je niet omdat je nu eenmaal met velen bent. En dan is de vraag: wat wil je daar kinderen in meegeven en doorgeven. Ik las ooit ergens kinderen moeten nog leren om onderdeel te zijn van een groep. Samen leren leven. 

Maar terug naar de ruzies en conflicten op het plein 😃.

Hoe ga je hier mee om? 

Op basis van wat je hoort en ziet op het plein constateer je hier dat de ruzies en conflicten te maken hebben met het thema omgaan met verlies . Door zelf te zorgen dat je in een sterk team komt, is het niet zo moeilijk om te winnen. Maar ja, de tegenspeler raakt daardoor wel verveeld. Er is geen klap aan om tegen een te sterke partij te spelen. Elke dag weer. Dit thema komt in veel groepen voor. Soms zie je dat er veel ruzies en conflicten zijn over regels.  Of staat alles ter discussie als je niet uitkijkt. Zoals wij inmiddels al meerdere keren ervaren hebben is dat het omgaan met conflicten op het schoolplein behoorlijk uitdagend is. Het kan behoorlijk wat gedoe geven. Met het thema Sportief Spelen in Klasse(n)Pad geef je niet alleen richting aan deze uitdagingen, maar transformeer je ze in leerrijke momenten voor je klas. Of zoals een leerling het laatst zei:

“Mag ik klasse(n)Kracht bedanken? Want voor dat we hier mee begonnen was het een grote puinzooi in onze klas.” – Leerling groep 5/6 –

Tegen je verlies kunnen

Ik kon vroeger (en eerlijk: ik vind het soms nog steeds lastig) slecht tegen m’n verlies. Ik herinner me nog wel taferelen waar ik niet trots op ben en waar het risk bord door de kamer vloog. Of als ik met mijn lief aan het scrabbelen ben en hij al zijn puzzelwoordenkennis in de strijd gooit, voel ik me dom. En dan moet ik hard werken om bij mezelf de modus te vinden dat een spelletje spelen ook gewoon leuk is. 

Je snapt dat kinderen graag willen winnen, je snapt ook dat verliezen niet leuk is, en alleen met jezelf voetballen is ook niks. Dus hoe dan wel zodat je èn kunt voetballen èn met elkaar kunt genieten van het spel. En ja je kan denken zonde van mijn tijd. Maar je kan ook denken: wow wat een mooi thema om hier samen van te leren. Om er de diepte mee in te gaan. En het mooie is dat doordat je dit thema van Winnen en Verliezen  aanpakt, er ook iets gebeurt qua elkaar beter leren kennen, sociaal met elkaar leren omgaan. Niet omdat je anders iets kwijtraakt, maar omdat je samen aan het onderzoeken bent gegaan wat fijn of sportief spelen eigenlijk is. 

In gesprek 

Je besluit om met de klas in gesprek te gaan. 

  1. Je geeft de klas terug wat je waarneemt, neutraal. Ik zie…ik hoor… vinden jullie het samen voetballen eigenlijk wel leuk? 
  2. Je verzamelt zoveel mogelijk reacties. Wie herkent dit ook? En voor wie is het anders? En wie herkent dat?
  3. Je gaat op zoek: hoe komt dat? En je haalt weer zoveel mogelijk invalshoeken op. Je stelt de vraag. Je vraagt wie dat ook herkent. Je vraagt voor wie het anders is en wie dat ook herkent en je gaat net zo lang door totdat je het idee hebt dat alles wel gezegd is. Je vat het geheel samen. 
  4. Je vraagt wat ze graag zouden willen, de gewenste situatie. 
  5. En ook hier haal je alles op wat er aan ideeën leeft.
  6. De wijsheid van de minderheid toevoegen: Stel nu dat 20 leerlingen voor een bepaalde oplossing zijn. Laten we zeggen dat de oplossing is dat twee sterke spelers elk een team formeren. En er blijken 5 leerlingen niet voor dit idee te stemmen. Dan is er een meerderheidsbesluit. Meestal laten we het daarbij. In dit geval stel je aan de 5 leerlingen die liever een andere oplossing wilden: dit is wat we met elkaar hebben besloten. Jullie hadden liever iets anders gedaan. Dat is jammer voor jullie. Wat heb je nodig om met dit besluit mee te gaan. De input die dan komt noem je de wijsheid van de minderheid. Deze wijsheid voeg je toe aan het meerderheidsbesluit. Je brengt dit opnieuw in stemming en als het goed is heb je 100% ja te pakken.

Klassenvergadering

Waar het omgaat is dat de leerlingen eigenaar zijn van het proces van probleemsituatie naar oplossing. Als leerkracht stap je in de rol van begeleider en jij bent niet de oplosser. Ja dit kost tijd, daarom pleit ik ook voor een wekelijkse klassenvergadering waar je op deze manier met elkaar in gesprek kunt gaan. Waar in navolging van de missie van de groep samen situaties worden besproken die de hele klas aangaan. Het zal voor jou als leerkracht in het begin even wennen zijn, maar als je het in je vingers krijgt ga je ervan genieten. Ruzies en Conflicten

Klasse(n)Pad

Klasse(n)Pad is een tool waarmee je bewust regie voert op groepsvormingsprocessen, groepsdynamiek en gedrag, waardoor je steeds beter leert zien waar een groep dreigt vast te lopen in hun ontwikkeling en wat jij kunt doen om de kracht van de groep naar boven te halen. Je leert zien welke thema’s er spelen in jouw groep en wat je kunt doen om de groep stapsgewijs door het thema heen te begeleiden. Het resultaat is dat er enerzijds meer rust en duidelijkheid is, en anderzijds de sfeer in de klas steeds beter wordt. 

Herken jij dat er thema’s spelen in jouw klas? Merk je dat dit ten koste gaat van de sfeer of de veiligheid in je klas (en dus van de resultaten)? Ga aan de slag met Klasse(n)Pad. Het geeft jouw tools in handen om de groepsdynamiek te begeleiden met als gevolg: rust in de groep, een fijn groepsklimaat maar ook duidelijkheid. Begin vandaag nog met het transformeren van je schoolplein met behulp van Klasse(n)Pad – nu tijdelijk beschikbaar met korting voor mijn lezers. Nieuwsgierig?
Ga naar 
👉 Klasse(n)Pad.

Een verschillige groet, 

Jelly.