“Hoe leer ik een klas omgaan met verschillen? Ik heb te maken met een groep met twee uiterste polen. Een groepje hele extraverte leerlingen die heel snel denken en makkelijk aangeven wat voor hen belangrijk is. En een groepje hele stille, meer bedachtzame leerlingen, die liever niet in de picture willen staan. De extraverte groep irriteert zich aan de meer introverte groep. De introverte groep voelt zich overdonderd en trekt zich nog meer terug.

Kortom, veel onbegrip”. 

Verschillende centreringen 

Toen ik deze mail las het las, dacht ik onmiddellijk wow wat interessant! Twee uitersten die elkaar ontmoeten in één groep. Dat gebeurt natuurlijk altijd maar soms is het ene meer dominant aanwezig dan de andere. Nu is er echt spraken van een tweedeling.

Omgaan met verschillen. Hoe leer je dat eigenlijk? Mijn gedachten gaan meteen naar Human Dynamics en het verschil tussen dynamieken. Relationeel gecentreerde kinderen versus Mentaal of Fysiek gecentreerde kinderen. Als je mijn boek hebt zie ook hoofdstuk 6. 

De Relationeel gecentreerde kinderen zijn vaak snel, hebben een associatief brein, als er iets gezegd wordt komen er al snel ideeën of beelden voorbij, een hoog tempo, drukken zich makkelijk uit. Houden van grote lijnen, niet te veel details of traagheid. Op het moment dat je als leerkracht zegt: we gaan zo meteen aan de slag met het project water, ik noem maar iets. Dan staan zij bij wijze van spreken al meteen bij de tafel met het materiaal. 

Fysiek gecentreerde kinderen daarentegen blijven zitten. Die hebben tijd nodig om over de dingen na te denken, willen graag de hele context helder hebben, vinden details prettig, willen het liefst eerst voorbeelden zien, alsof ze zeker van hun zaak willen zijn, voordat ze tot actie overgaan. 

De ene groep irriteert zich aan de andere groep en de andere groep lijkt weg te duiken, waardoor de extraverte groep zich nog meer ergert. Hoe kun je een groep leren omgaan met verschillen? Je kan er allereerst een mooi kernkwadrant van maken:

Kernkwadrant

De twee groepen zijn eigenlijk elkaars spiegelbeeld. De kwaliteit van de ene groep is daadkrachtig, initiatiefrijk. Schieten ze daarin door dan worden ze drammerig of overdonderend. De kwaliteit van de andere groep is bedachtzaam, wikken en wegen. Schieten zij daarin door dan wordt het twijfelachtig of passief.

Het te veel van de ene groep roept irritatie op bij de andere groep. Als ze elkaar zouden ontmoeten op de lijn van daadkracht en bedachtzaamheid dan bevinden ze zich op de ‘liefdeslijn’. Op deze lijn is er erkenning en waardering voor de verschillen, begrip maar ook het inzicht dat het eindproduct beter wordt omdat je gebruik maakt van elkaars kwaliteiten.

kernkwadrant

 Wat je kunt leren van je ergernissen? 

Maar ontmoet je elkaar op de drammerige – passieve lijn dan erger je je mateloos aan elkaar. Misschien herken je het wel van dichtbij…je relatie… Meestal worden we verliefd op iemand die andere kwaliteiten heeft dan jij zelf. 

Eerst is het fantastische om een partner te hebben die zo enthousiast is en je enthousiaste verhalen vertelt, je overal mee naar toe sleept, maar op den duur word je er ook een beetje moe van. Dan wil je dat hij (of zij) een tijdje z’n mond houdt, heb je behoefte aan rust of ruimte voor jezelf. Of je komt zelf thuis met een enthousiast verhaal en nog voordat je lekker op dreef bent krijg je allemaal vragen: waar was je, met wie was je, waarom was je daar. Allemaal details waar jezelf helemaal kriegelig van wordt want je wil zo graag je verhaal delen. Herkenbaar? Bij ons op de bank was dit zeeeeeeer herkenbaar 🤣.

Terug naar de groep

In een groep ben je geneigd op zoek te gaan naar gelijkgestemden. Als je onderdeel uitmaakt van een groep dan wil je je gezien weten, je wil ergens bij horen. We zijn nu eenmaal sociale wezens. In deze klas zie je dat er twee groepen ontstaan. Binnen beide groepen kan het anders zijn van de andere groep ervoor zorgen dat je je nog sterker tot jouw eigen groep voelt behoren. Het kan zijn dat dit oké is en dat beide groepen elkaar respecteren, maar, zoals in dit geval, kan het ook tot grote ergernis leiden en kan er een krachtmeting plaatsvinden waarbij vermoedelijk de introverte groep het onderspit gaat delven. Geen veilige situatie dus. Er ontstaat dan een wij-zij groep. 

Hoe ga je hier mee om? 

Allereerst: Wat is de onderliggende hulpvraag van de groep? 

Ik denk iets in de trant van: Help ons om mezelf en elkaar beter te leren kennen, onze verschillen beter te leren begrijpen en er respectvol mee leren omgaan.

Thema ligt dan voor de hand wat mij betreft: Leren omgaan met verschillen. 

Als je al werkt met de RESPECT-aanpak (of elementen daarvan) dan zou mijn eerste vraag zijn: Wat is de missie van de groep? Wat hebben ze aangegeven dat ze eigenlijk ten diepste willen, maar waar ze nu op vastlopen.  Beschik je over Klasse(n)Pad dan zou ik kiezen voor het thema Samenwerken. Met de filmpjes uit de online leeromgeving  en de kaartenbox kun je mooi met dit thema aan de slag gaan. 

Help kinderen elkaar beter te leren kennen. Waarin zijn we hetzelfde en waarin zijn we anders? Hoe uit zich dat? Hoe kunnen we elkaar versterken en hoe kunnen we elkaar verzwakken? Als je het hebt over Burgerschap dan denk ik: leren samenleven met elkaar in je eigen groep dat is de wereld in het klein. Gewoon voor je neus. Ik wens je weer een hele fijne week!

Terug naar de groep

In een groep ben je geneigd op zoek te gaan naar gelijkgestemden. Als je onderdeel uitmaakt van een groep dan wil je je gezien weten, je wil ergens bijhoren. We zijn nu eenmaal sociale wezens. In deze klas zie je dat er twee groepen ontstaan. Binnen beide groepen kan het anders zijn van de andere groep ervoor zorgen dat je je nog sterker tot jouw eigen groep voelt behoren. Het kan zijn dat dit oké is en dat beide groepen elkaar respecteren, maar, zoals in dit geval, kan het ook tot grote ergernis leiden en kan er een krachtmeting plaatsvinden waarbij vermoedelijk de introverte groep het onderspit gaat delven. Geen veilige situatie dus. Er ontstaat dan een wij-zij groep. 

Hoe ga je hier mee om? 

Allereerst: Wat is de onderliggende hulpvraag van de groep? 

Ik denk iets in de trant van: Help ons om mezelf en elkaar beter te leren kennen, onze verschillen beter te leren begrijpen en er respectvol mee leren omgaan.

Thema ligt dan voor de hand wat mij betreft: Leren omgaan met verschillen. 

Als je al werkt met de RESPECT-aanpak (of elementen daarvan) dan zou mijn eerste vraag zijn: Wat is de missie van de groep? Wat hebben ze aangegeven dat ze eigenlijk ten diepste willen, maar waar ze nu op vastlopen.  Beschik je over Klasse(n)Pad dan zou ik kiezen voor het thema Samenwerken. Met de filmpjes uit de online leeromgeving  en de kaartenbox kun je mooi met dit thema aan de slag gaan. 

Help kinderen elkaar beter te leren kennen. Waarin zijn we hetzelfde en waarin zijn we anders? Hoe uit zich dat? Hoe kunnen we elkaar versterken en hoe kunnen we elkaar verzwakken? Als je het hebt over Burgerschap dan denk ik: leren samenleven met elkaar in je eigen groep dat is de wereld in het klein. Gewoon voor je neus. Ik wens je weer een hele fijne week!

Met een verschillige groet,
Jelly