Op mijn vraag van vorige week: waar wil je dat ik een blog over schrijf, kreeg ik een mooie vraag van juf M. Zij is leerkracht van een combinatiegroep 6/7. Volgend schooljaar wordt dat één groep 8 aangevuld met een andere groep 7 en één groep 7 samengevoegd met een andere groep 6. We proberen nu al wat lessen en activiteiten met deze samenstellingen zodat ze al kennis maken met elkaar, maar we zien dat er totaal geen saamhorigheid is tussen de groepen en dat het ook heel verschillende groepen zijn. Groepsdynamiek wordt dus erg belangrijk in de gouden weken, maar wij zouden daar nu al graag wat mee willen doen. Tips Welkom!!!

Kennismaken

De vraag die hier gesteld wordt is eigenlijk de vraag hoe we het kennismaken, het Welkom vormgeven. Groepsdynamisch gezien is Welkom een heel belangrijk thema. Dus het is heel mooi dat jullie hier al vroeg aandacht aan willen besteden.  De diepere laag van Welkom gaat helemaal terug naar de allereerste ontmoeting. Hoe welkom was je toen je geboren werd, maar ook alle andere ervaringen die je hebt opgedaan rond welkom. Welkom geheten worden en je welkom voelen vormt de basis voor elke relatie en daarmee elke samenwerking. 

Dat wat we kennen als de gouden weken gaat dus in essentie over het organiseren van het Welkom. Zorgen dat kinderen elkaar leren kennen, dat er contact en verbinding gemaakt wordt. En in dat contact, dat welkom, kun je als leerkracht al veel verschillen opmerken. 

Afscheid en Welkom 

Mijn eerste vraag hierin is: waarom nu al bezig met lessen en activiteiten in de nieuwe samenstelling terwijl we nog 2 – 2 ½ maand in de huidige groep zitten. Dat is 1/4 deel van het schooljaar. Daarna hebben we nog zes weken vakantie. Dat is best een lange periode. Ik probeer me voor te stellen dat ik in groep 6/7 zit en dat ik dan activiteiten ga doen met mijn nieuwe groep. Ik heb nog geen afscheid genomen van de ene groep en ik word al uitgenodigd om te gaan hechten met de groep van volgend jaar. Ik geloof niet dat ik het zou kunnen. 

Een stapje terug

Aan de andere kant is het wel heel gaaf om tijd en ruimte te hebben om dit voor te breiden. Maar dan zou ik wat andere keuzes maken. Ik zou een stapje terug doen en de volgende stappen langslopen:

Stap 1. Voer gesprekken met kleine groepjes kinderen (door de intern begeleider of een collega die de groep nu niet heeft) over dit schooljaar. Wat ze fijn hebben gevonden, wat niet etc. (zie ook blz. 202 in mijn boek Klasse(n)Kracht met RESPECT voor de klas). Ik zou eerst ervaringen van dit jaar ophalen en dan vragen naar volgend jaar. Waar kijken ze naar uit, wat zijn hun verwachtingen, waar zien ze tegen op en wat is er nodig om eventueel hobbels weg te halen. Deze gesprekken niet gemengd voeren, maar eerst gewoon even vertrouwd met de kinderen die je al goed kent. En vergeet vooral de vraag van het toverstafje niet 💫. 

Stap 2. In beide groepen terugkoppelen wat er is opgehaald aan informatie. En dan vervolgens in de groepen bespreken wat belangrijk is om mee te nemen naar volgend jaar en wat er nodig is om volgend jaar een fijne nieuwe groep te worden. 

Stap 3. Zouden ze het leuk vinden om met elkaar kennis te maken en zo ja, hoe dan? Inventariseer ideeën. Je zou hier bijvoorbeeld een stellingenspel aan kunnen koppelen. 

• Ik vind het leuk om alvast kennis te maken met de leerlingen die volgend jaar mijn klas is. 
• Ik vind het belangrijk om nieuwe kinderen te leren kennen 
• Ik vind het fijn dat we volgend jaar in een nieuwe combinatie groep zitten
• In een nieuwe combinatiegroep kunnen nieuwe vriendschappen ontstaan
• Ik vind het leuk om samen te werken met andere leerlingen van verschillende leeftijden en achtergronden. 

Hang vier A4-tjes op met: Helemaal mee eens, Beetje mee eens, Beetje mee oneens, Helemaal mee oneens. Haal vooral de verschillende ideeën en meningen op. 

Stap 4. Luister vooral naar de leerlingen. Geef de leerlingen de ruimte om hun mening te geven en luister naar hun feedback. Bespreek met elkaar de uitkomsten. Dit kan voor de leerlingen bijdragen aan een gevoel van betrokkenheid bij de nieuwe groep. 

Stap 5. Hier zou je bijvoorbeeld ook kunnen vertellen dat jullie zo graag willen dat groep 6/7 en groep 7/8 het fijn hebben met elkaar, dat jullie al allerlei leuke activiteiten hadden bedacht maar merken dat het nog niet werkt.  Wie weet kunnen de kinderen je wel vertellen hoe dat komt. Waar het om gaat is dat je de kinderen betrekt in dit proces!! 

Stap 6. Organiseer (als de groep daar ook achter staat en klaar voor is) groepsvormende activiteiten. Denk bijvoorbeeld aan de gratis te downloaden 108 werkvormen om van een klas een TOP groep te maken. Hier begint dan de fase van het elkaar leren kennen. 

En wat als…

Stel dat de leerlingen aangeven hier nog helemaal geen behoefte aan te hebben, wat ik me ook echt kan voorstellen. Zorg er dan voor dat je over een paar weken begint met afscheid nemen van deze groep en ook op te halen wat ze graag zouden willen meenemen naar de volgende groep. Als je dan na de zomervakantie start met de nieuwe groep begin je met te benoemen wat zij toen hebben gezegd of opgeschreven. 

Tot slot

Maak bij de gesprekken gebruik van de verspreidingstechniek. Dus als een leerling een antwoord geeft, vraag wie dat herkent en vraag daarna en voor wie is het anders en wie herkent dat en misschien is er nog wel iemand die het helemaal anders ziet en wie herkent dat. Het gaat om het ophalen van de verschillende meningen. Wees in deze fase vooral een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig. 

En mocht jij leuke ideeën hebben n.a.v. deze casus laat het ons weten! Of misschien heb jij ook een vraag die je graag in een blog terugziet. Ik lees het graag. 

Met verschillige groet,
Jelly