Hoe maak ik er een fijne klas van?
Maandag gaan voor de scholen in Zuid de deuren weer open. Ik hou van deze periode. Zowel kinderen als leerkrachten vinden het weer spannend om te beginnen. Maar ook verwachtingsvol: wat gaat het worden? Gaat het lukken om er samen een fijn jaar van te maken waarin we het gezellig hebben met elkaar en ook lekker veel leren?

Welkom 

Hoe ga jij je leerlingen ‘welkom’ heten? Hoe ga je ze ontvangen? Groepsdynamisch gezien is ‘welkom’ heel belangrijk. Het gaat over de vraag hoe je de ontmoeting met elkaar vormgeeft. Het verwijst ook naar je allereerste welkom, de allereerste ontmoeting. Hoe welkom was je toen je geboren was, maar ook: hoe werd jij als leerkracht welkom geheten toen je voor het eerst in contact kwam met je huidige werkomgeving. 

Welkom geheten worden en je welkom voelen vormt de basis voor elke relatie en daarmee elke samenwerking. Zonder welkom is er geen contact en zonder contact geen welkom. Dat wat je mogelijk kent als de gouden weken, de startweken etc.  gaat dus in essentie over het organiseren van het ‘welkom’. Zorgen dat kinderen elkaar leren kennen, dat er contact en verbinding gemaakt wordt. 

Hoe geef jij de ontmoeting vorm?

In dat contact kun je als leerkracht al veel verschillen opmerken. Je herkent het volgende misschien wel: je staat ‘s morgens bij de deur en er zijn kinderen die je enthousiast begroeten, je ‘vol’ aankijken, een hand geven en misschien wel een praatje maken. Er zijn ook kinderen die het contact proberen te vermijden. Die het lastig vinden om jou aan te kijken, die zich ongemakkelijk voelen in de ontmoeting. Het is boeiend om hier op te letten. Hoe gaan kinderen uit jouw klas de ontmoeting met jou aan? Wat zie je, wat merk je, wat voel jij? En waar raken kinderen jou? Voel je je blij worden als een kind jou stralend aankijkt, wat voel je als een kind je liever niet aankijkt? Misschien vind je dit zelf ook wel lastig, de ontmoeting, het welkom. 

Formingfase

De Formingfase of ook wel ‘de kat uit de boom kijk fase’ gaat over de vraag: 

• Is het hier veilig?
• Hoe gaan we hier met elkaar om?
• Mag ik er zijn?

Dit is de periode waarin kennismaken met jou als leerkracht, jouw waarden en normen centraal staan. Het is de periode waarbij je routines ontwikkelt die het hele jaar meegaan. Door ook meteen aandacht te besteden aan de normingfase, bouw je samen met de klas aan het kader van waaruit jullie als groep de omgang met elkaar gaan regelen. Onderschat dit niet!!!

Normingfase

• Wat is onze norm? 
• Hoe willen wij als groep met elkaar omgaan? 
• Hoe bepalen we dat?  

Als je niet weet waar welke haven je vaart, is elke wind ongunstig…

Door deze vragen samen met de groep te onderzoeken, te overleggen, heb je grote kans dat het formele en het informele leer- en leefklimaat van een klas dichtbij elkaar blijft. In de begeleiding van moeilijke groepen zijn er altijd een paar elementen die we in de feedback terugkrijgen als eye opener. Eentje daarvan is de waarde inzien van het samen met de kinderen bouwen aan het leefklimaat in de klas. Dat de valkuil van het snel doen, want de regels zijn toch bijna elk jaar hetzelfde, naar de tijd ervoor nemen en het gesprek erover voeren. 

Samen een missie maken 

De meeste leerkrachten hebben allerlei activiteiten voorbereid om de kennismakingsfase in te gaan. Wat veel leerkrachten vergeten is dat er nog iets anders is dat veel belangrijker is. 

Wat dat is? 

De Missie!!! Of de Wens!!!

De missie is het verlangen van de groep. Het is de stip op de horizon. Je kompas. 

Het gaat om vragen als:

• Wat voor groep willen we zijn?
• Wat vinden we belangrijk dit jaar in hoe we met elkaar omgaan?
• Wanneer hebben we het fijn met elkaar?

Maak samen een slogan

Hier ga je werkvormen omheen bouwen. Dat levert veel informatie op over het verlangen van de groep. En het zal je ook een aanwijzing kunnen geven wat ze lastig vinden. Mijn ervaring met ‘moeilijke’ groepen is nl dat het verlangen altijd het omgekeerde is van wat ze laten zien. Dus je weet eigenlijk ook al meteen wat ze moeilijk gaan vinden. Vertaal de informatie in een slogan. Ook dit doe je samen met de klas. Het werkt nl alleen als de kinderen mede-eigenaar zijn van dit proces. Een slogan kan zijn: 

In groep 6 moet je zijn,
want daar is het fijn!

of

Iedereen hoort erbij,
pas dan zijn wij blij!

Zorg dat dit een kunstwerk wordt. Hang het zichtbaar in de klas. En sla het niet over! De meeste scholen beginnen met afspraken maken. Afspraken en regels zijn geen doel op zich. Het is een middel. Het staat in dienst van iets anders. Precies…de missie!

Volgende week neem ik je mee in de volgende stap. 

Veel plezier! Geniet ervan! Maak er een mooie Start van. En o ja, hieromheen doe je natuurlijk allemaal leuke activiteiten ter kennismaking (https://klassenkracht.nl/downloads/ voor de gratis download van het 108 werkvormenboek).  

Heb je het boek Klasse(n)Kracht: met RESPECT voor de klas nog niet, maar wil je het graag ontvangen klik hier>>>

Zorg dat je het verschil maakt! 

Met een verschillige groet,

Jelly.