Kinderen willen gehoord worden, willen gezien en erkend worden. Wij ook. Dat is helemaal niks nieuws. We willen het gevoel hebben dat we van betekenis zijn. Kinderen ook. Als dingen niet lekker lopen in een klas hebben leerlingen daar vaak een hele goed kijk op. Ze willen graag hun verhaal doen. Het is verbazingwekkend hoeveel we over kinderen praten en niet met. Als we in plaats van al die onzinnige registraties die tijd zouden gebruiken om met kinderen in gesprek te gaan, slaan we volgens mij een heleboel vliegen in een klap. Maar dit terzijde.
Ik schaam me soms wel…
En tijdje geleden startte er een traject Klasse(n)Kracht. Zoals je dat vermoedelijk weet begint dat altijd met gesprekken met de kinderen. Niet in de groep, nog niet, want het groepsdynamisch proces is meestal negatief verlopen, en dus overheerst een negatieve norm.
Elke keer weer is het gaaf om te horen hoe verbaasd de intern begeleider is als ze dit doet. Hoe bijzonder is het om van kinderen zelf te horen wat er aan de hand is, wat anderen doen en wat zij zelf doen. Laatst vertelde een IB-er mij hoe leerlingen haar hadden verteld dat ze zich schaamden. Dat ze soms dingen tegen andere kinderen zeggen die ze eigenlijk helemaal niet willen zeggen. Dat ze zich soms schamen omdat ze dat wel doen. Schaamte omdat ze kinderen buitensluiten of zien dat kinderen gepest worden en zich omdraaien. En het raakt mij elke keer weer want het bevestigt voor mij dat kinderen dit ten diepste niet willen. Ze willen het fijn hebben met elkaar maar als het niet fijn is zullen ze te allen tijde kiezen voor de overleving. Liever jij dan ik. Natuurlijk er zijn altijd uitzonderingen. Kinderen met een zeer groot rechtvaardigheidsgevoel zie je soms andere keuzes maken.
Oude koeien uit de sloot
Wat ik ook tegenkom is dat wanneer we dat met Klasse(n)Kracht starten met een klas en er een nieuwe basis gevormd is, er vaak een moment komt dat er nog meer aan de hand blijkt te zijn, of dat er nog oud zeer opgehaald en opgehelderd moet worden. Dat voelt voor een leerkracht vaak heel spannend maar maakt mij altijd blij. Het betekent dat de klas naar een diepere laag van verbinding gaat. Maar om daar te komen moet je een groep wel helpen om zich er bewust van te worden.
Een uitstapje naar ons brein
Ons brein bestaat uit twee niveaus: het bewuste en het onbewuste brein. Wist je dat het onbewuste deel van je brein informatie verwerkt met een snelheid van 11.200.000 bits per seconde? (bron: Paul Smit. Je hoofd uit de wolken). Ik weet niet hoe het met jou gaat maar ik kan me daar erg weinig bij voorstellen. Het bewuste deel van ons brein verwerkt daarentegen maar 60 bits per seconde. Of zoals Paul Smit zegt in zijn boek: ‘Zonder bewustzijn is het alsof je tijdens je leukste feest ooit, stomdronken op de bank ligt’.
Dolle pret
Als een leerling aangeeft dat hij zich gepest voelt, wil dat helemaal niet zeggen dat het een bewuste actie is. Soms wel hoor, maar ik zie ook heel vaak dat leerlingen dingen doen omdat dat ‘leuk’ lijkt terwijl het ‘slachtoffer’ dat helemaal niet leuk vindt. Twee jongens bedenken dat het lollig is om iemand bij zijn armen en benen op te tillen en in een bak met dingen te gooien. Ik vermoed dat het een impulsieve daad is, zo uit het onbewust zijn. Dolle pret. Ze staan er niet bij stil hoe het voor de ander is. Er is nog vooral een eenzijdig perspectief. Degene die dit ondergaat voelt zich verschrikkelijk, voelt zich misschien machteloos en schaamt zich. Daar begrijpen de lolbroeken helemaal niks van. Ze hebben er geen bewustzijn op. De intentie was plezier maken.
Preken heeft geen zin
Door hier een reprimande of een preek over te houden, leren deze jongens helemaal niks. Ze zullen waarschijnlijk helemaal niet snappen waar jij je nu zo druk over maakt. Ouders kunnen soms ook zo reageren. “Waar maken jullie je zo druk over. Het is toch gewoon een geintje”. Daarom is het belangrijk om hierover met kinderen in gesprek te gaan. Dit is onderdeel van de pijler Contact en Communicatie van de RESPECT-aanpak. Bewust regie voeren op het contact en de onderlinge communicatie leidt tot meer onderlinge verbinding. Zodat we leren om gevoelens van anderen te herkennen en erop te reageren. Het liefst gewoon tijdens de dagelijkse gang van zaken.
Ik wens je een fijne week!
Met verschillige groet,
Jelly.