Voor de zomervakantie kregen we een groep aangemeld waar het niet lekker draaide. Een groep die jaarlijks wisselde van samenstelling en waarbij de groepsvorming niet goed verlopen was. In groep 4 een combigroep, in groep 5 een enkele groep, in groep 6 een combi groep en in groep 7 een enkele groep.
Tijdens de intake werd duidelijk dat de groep eigenlijk geen groep was. Veel subgroepen met daarbij ieder een paar vriendinnetjes of vriendjes. Het was niet echt een geheel. Tijdens vrije momenten veel gedoe. Er was regelmatig sprake van ruzie en vervelende onderlinge akkefietjes. Er bleek nog veel oud zeer te zijn. Verder waren de kinderen heel passief in hun reacties. Ze konden zich moeilijk een mening vormen, mengde zich niet in gesprekken. Waren erg op zichzelf gericht en het groepje waar ze mee optrokken. Het sociogram liet veel kliekjes zien.
Een mooi laatste jaar
Vanuit de directie werd benadrukt dat ze deze groep echt een mooi laatste jaar wilden geven en preventief aan de slag wilden met groepsvorming. Er was inmiddels al online ervaring met Klasse(n)Kracht en kozen nu voor een Specialist die ze stap voor stap in het proces konden begeleiden mede omdat hier meer nodig was dan alleen het neerzetten van een goede basis.
“We gunnen deze groepen een heel mooi laatste jaar en we willen preventief aan de slag met groepsvorming, KlassenKracht en KlassenPad”
De groep zou begeleid worden door twee leerkrachten, duo partners met veel ervaring, waarvan 1 leerkracht al ervaring had met de online basistraining en daar enthousiast over was. De leerkracht gaf aan dat er meer nodig was dan alleen een goede basis neerzetten en daarom zette de directie in op een coaching traject.
Moet ik met jou?
Eerst stonden de kinderen helemaal niet open voor de ontmoeting met elkaar. “Moet ik met jou?” of “ik ga echt niet met hem”, of non-verbaal: lichaam bewust wegdraaien. Overduidelijk dat er sprake was van een negatieve groepsvorming met een onderwaterprogramma. Door dagelijks aandacht te besteden aan groepsvormingsactiviteiten, de gezamenlijke wens, de faciliterende houding van de leerkrachten, begon er iets te veranderen.Stapje voor stapje groeide het onderlinge vertrouwen.
Bepaalde thema’s van Klasse(n)Pad werden ingezet en dit hielp de leerkrachten om te werken met het onderwaterprogramma van de groep, het hielp ze om de kinderen mee te nemen in het bewust worden van de thema’s die spelen in de groep, de problematiek scherp te krijgen die speelt in de klas. Door als leerkracht goed kennis van het thema te nemen, elke dag tijd inroosteren om te oefenen, te reflecteren, plezier te maken met elkaar, en in te spelen op de momenten dat bepaalde zaken zich voordoen, heeft echt het verschil gemaakt voor iedereen.
Helikopterview
Heel fijn dat er een coach is die dat proces mee begeleidt maar ook samen spart, helicopterview heeft, geen oordeel over wat zich daarvoor heeft afgespeeld maar kijken naar het moment zelf. Coachen in het hier en nu. En tijd vrijmaken echt in het rooster om dagelijks te kunnen reflecteren, dagelijks bezig te kunnen zijn met het groepsvormingsproces en niet alleen na de vakantie en dan her en der een werkvormpje.
Dat wat leeft, en dat wat nodig is om uit te zoeken en ze daarbij te ondersteunen omdat samen te kunnen doen. Bewust zijn van: in welke fase zitten we nu en wat kunnen we daar dan het beste op inzetten.
Groepsvorming en Thema’s
De groep is gestart met het thema Welkom. Samen de basis neerzetten om daarna door te stappen naar het thema Regie. Vervolgens kwam het thema Samenwerken en Samenspelen. Hierin gaat het over leiderschap en volgerschap. Hoe ben ik een goede leider en hoe ben ik een goede volger. Al doende bleek dat een groot deel van de groep nog iets meer nodig had om hun eigen mening te kunnen geven en zich te mengen in een gesprek. Gevolgd door het thema Groepsdruk. Nu is er een groepje jongens dat niet goed kan inschatten wanneer een grapje wel of niet leuk is en werken ze aan het thema Grapje.
Wat zeggen de kinderen er nu van?
De kinderen hebben aangegeven dat ze voorheen voor hun gevoel niets mochten, dat ze weinig ruimte hadden. Er waren veel kliekjes, met als gevolg dat kinderen zich niet interesseerden voor anderen maar ook niet het idee hadden dat ze een connectie hadden met andere klasgenoten.
Na het traject is er veel meer rust ontstaan in de groep. Wat mij dan het meeste raakt is de zin: We wisten niet dat we het eigenlijk ook zo leuk konden hebben.
Als je insteekt op groepsvorming, samen onderzoekt wat je met elkaar wil en hoe dat eruitziet en je begeleidt dit, faciliteert dit als leerkracht dan kan er iets anders ontstaan. Waar eerst de focus gericht was op die 1 of 2 vriendjes of vriendinnetjes – ik kende eigenlijk mijn klasgenootjes helemaal niet- ontstond er nu een gevoel van samen. Van het samen fijn hebben met elkaar, plezier kunnen hebben met elkaar naar het respectvol met elkaar omgaan. Veel meer inzetten op het samen een groep zijn heeft zijn vruchten afgeworpen.
Met verschillige groet,
Jelly