Gouden momenten; het zijn vaak de momenten waar je als leerkracht niet op zit te wachten. Stel je een groep voor waar sommige kinderen net iets anders mogen dan de gemiddelde leerling. Jij kunt dat prima uitleggen, want je weet waarom ze dat nodig hebben. Nu kan het zijn dat er op een dag een leerling is die zich daar hardop over beklaagt, het niet eerlijk vindt of iets dergelijks. Hoe ga je daar mee om? Wat zeg je? Wat doe je? 

Bemoei je er niet mee

Zeg je ‘bemoei je er niet mee’ of ‘dat gaat jou niet aan’ of….zie je het als een gouden moment? Ik hoor je denken . Waar mensen/kinderen bij elkaar komen, komen ook verschillende opvattingen, waarden en normen bij elkaar. In de waan van de dag kunnen we ze makkelijk wegwimpelen, maar hoe mooi zou het zijn als we juist onderzoek doen naar de verschillende opvattingen die er leven in de groep. En het mooie hiervan is: het versterkt het groepsgevoel. Hoe dat kan? Wel er komt meer ruimte voor verschillen. Je voert op deze manier ook regie op de onderlinge betrokkenheid. In plaats van dat de leerling die een andere ‘behandeling’ krijgt commentaar krijgt, snapt de groep op een diepere laag hoe het zit. En ik ben ervan overtuigd dat als het een gewoonte wordt om met elkaar uitspreken te onderzoek, dat momenten van “commentaar” uit de groep misschien wel gouden momenten zijn voor de ontwikkeling van e groep.  

Waarden en normen

leren omgaan met verschillen illustratie Wat zijn opmerkingen die kinderen soms maken bij jou in de klas? Kun je er voor jezelf een paar opschrijven? En als je er naar kijkt zit er dan iets bij wat een gouden momentje kan zijn? Dat we het ‘commentaar’ uit de klas anders gaan labelen. En dat het een aanwijzing is voor iets wat leeft in de groep. Stel je gaat dit onderzoeken met de klas. Want je realiseert dat er een overtuiging naar boven komt drijven omtrent eerlijkheid. Misschien is dit wel een kernwaarde waarmee deze leerling wordt opgevoed van huis uit en raakt hij in verwarring. En misschien zijn er wel meer kinderen die er zo over denken, maar dit niet uitspreken. Blijkbaar zit er in het onderwaterprogramma van jouw groep een opvatting over wat eerlijk is en wat niet eerlijk.

Experiment

Tijd om hierop in te zoomen. Je laat bijvoorbeeld de volgende poster zien en je stelt de vraag: Wat is hier eerlijk? De foto waar alle kinderen één kistje hebben of de foto waar alle kinderen kunnen kijken naar de sportwedstrijd. Je haalt zo veel mogelijk antwoorden en meningen op. Vat het samen en nadat je de indruk hebt dat je alle invalshoeken hebt opgehaald, vraag je de klas of dit thema ook wel eens in de klas speelt? En dan ga je met elkaar het gesprek voeren over verschillen. Waarin is de een anders dan de ander? En is het dan eerlijk als iedereen hetzelfde kistje krijgt of is het eerlijker als iedereen het beste uit zichzelf kan halen?

Hang de poster op en als het onderwerp “dat is niet eerlijk” voorbijkomt, kun je weer even stil staan bij de poster. Het is een mooie manier om het denken te verdiepen, om het gesprek met elkaar aan te gaan, om soms iets te weten te komen over elkaar wat niet altijd uitgesproken wordt, om zo wat aanwezig is in het onbewuste van de groep, bewust te maken. 

Je zou kunnen zeggen dat het hier de sociale vaardigheden Besef van de ander (kan redeneren vanuit het perspectief van de ander) en Keuzes maken (kan een kwestie vanuit een moreel standpunt bekijken) betreft. 

Gouden momenten

Herken jij de gouden momenten in je klas? Zie jij de sociale en emotionele vaardigheden terugkomen in alledaagse dingen. We hebben de neiging om dat los te koppelen. Tijdens de les sociaal emotionele ontwikkeling behandelen we de les die aan de orde is. Maar de gouden momenten zijn de dingen die zich voor je neus afspelen. Ze komen altijd op momenten dat het je niet uitkomt 😜. Schrijf ze op zodat je er later op terug kan komen.  Elk keer wanneer je jezelf betrapt dat je ergens iets van vindt, heb je misschien wel zo’n gouden moment te pakken. Herken jij de gouden momenten in jouw klas? Waar is soms discussie over bij jou in de klas? Wil je jouw gouden momenten met me delen? 

Met een verschillige groet,
Jelly