Heb jij wel eens gehoord van de Rijdende School? De school voor onderwijs aan kinderen van kermisexploitanten en circusmedewerkers? Het lijkt me toch zo stoer om met zo’n vrachtwagen of bus op pad te gaan. De zijkanten worden uitgeschoven en dan heb je zowaar een lokaal. Ik geloof dat als ik dit ontdekt had in mijn dertiger jaren, ik het wel heel erg leuk had gevonden. Voelt avontuurlijk. Maar misschien romantiseer ik het nu wel te veel.
Ik denk dat het zo’n twee jaar geleden is dat ik benaderd werd door Danielle, leerkracht bij ‘De Rijdende School’. Ook vertelde ze mij dat ze jaren geleden gefascineerd was geraakt door de oranje-witte wagens die zij gezien had op een kermis terrein. Haar kinderen waren toen nog klein, dus als moeder kon ze nog niet gemist worden, maar een rondreizende juf? Dat beeld trok haar wel aan.
Inmiddels de nodige jaren verder, werkt ze bij de Rijdende School.
De Rijdende School
“Steeds onderweg, reizend van stad naar stad en van dorp naar dorp… Naar school gaan is voor deze kinderen net zo vanzelfsprekend als voor andere kinderen. De stamschool als ze niet op reis zijn en de Rijdende School als ze wel op reis zijn”, lees ik op de website.
Op locatie, door heel het land, heterogene groepen, SO en PO, alles door elkaar…. Kortom: flexibiliteit is een must om hier als leerkracht te kunnen werken. De reden dat Danielle mij belde had te maken met haar eerste ervaringen als leerkracht op de Rijdende School:
Klasse(n)Kracht
“Na een zoektocht en tips, vond ik Jelly! Samen vonden we het waard om de inhoud van Klasse(n)Kracht ‘op maat’ te maken voor de Rijdende School”, aldus Danielle.
Hoe? Geen idee, dat zouden we gaan ontdekken en zijn we nog steeds aan het ontdekken. Op avontuur! We lopen over de brug terwijl we hem nog aan het bouwen zijn.
Is het mogelijk om datgene wat de opleiding biedt te vertalen naar het concept van de Rijdende School? Geschikt voor een team van bijna 30 mensen, lesgevend in 21 rijdende scholen.
In mijn hoofd kwamen er onmiddellijk allemaal vragen op: Hoe is het voor een kind om altijd op reis te zijn, om vluchtige contacten te hebben? Je staat twee weken op een kermis en met die kinderen vorm je op dat moment een groep. Als je daarna weer verhuist naar een andere kermis kan de groep zomaar anders zijn samengesteld.
In de winter zit je op een stamschool ergens in Nederland en in de zomer rijd je rond. Hoe zorg je er binnen zo’n Rijdende School voor dat kinderen het gevoel hebben dat zij een groep zijn, dat ze bij elkaar horen. Hoe kun je werken aan relatie? Contact en verbinding, aan Regels, Routines en Rituelen etc.
Klasse(n)Kracht op maat
De eerste Pijler Regels, Routines en Rituelen heeft inmiddels vorm gekregen en speelt een hoofdrol, denken wij.
Onze bestaande afsprakenslang is vervangen. Hierin stonden belangrijke afspraken die we niet kwijt wilden en daarom geprobeerd hebben te ‘vangen’ onder drie basisafspraken: respect, veiligheid en verantwoordelijkheid.
Door uit te gaan van drie basisafspraken ( missie) en deze per leslocatie in te vullen zoals op dát moment op die plek passend is (bouwstenen), ontstaat er een flexibel systeem: eenheid, maar toch in te zetten zoals nodig!
Dit kan ik toch?
“Mijn allereerste leslocatie ver van huis maakte dat ik in een hotel verbleef en overdag les gaf. Ik keek er naar uit! Aangezien ik nog in een inwerkperiode zat, gaven we met zijn tweeën les op die locatie in een ‘grote school’. Ik verwachtte veel nieuwe dingen tegen te komen: hoe werkt alles in die rijdende school, hoe zijn de ouders, wat moet ik allemaal doen, hoe administreer ik? In mijn hoofd ontbrak het meest wezenlijke van alles: de kinderen!
Nou dat heb ik geweten. Vanaf de start van de dag voelde ik dat ik de groep ‘niet in de vingers kreeg’. Eén leerling liet me overduidelijk merken dat hij niet van plan was om ook maar iets van mij aan te nemen. Ook gingen de kinderen onderling echt respectloos met elkaar om, regels werden voortdurend ter discussie gesteld, respectloos gedrag naar de leerkracht, gewoon sch*** hebben aan alles en iedereen. En ik???? Ik stond erbij en keek ernaar. Wat gebeurde me hier? Ik, die al zó lang met groepen werkte. Ik, die genoot van een schooljaar met een pittige groep. Ik, die echt wel tegen een stootje kan. Ik kon er helemaal niks mee
Over Grenzen en Begrenzen
Het lukte niet om het tij te keren. Gelukkig hebben we met hulp de schade beperkt weten te houden en hebben we de situatie redelijk hanteerbaar gehouden. Maar fijn was het niet. Deze ervaring leidde tot gesprekken met het team. Over waarden en normen, over grenzen, over grensbewaking en grenzenstellend gedrag, over regie voeren op gedrag etc. We zijn als eerste begonnen met het opstellen van een curatief protocol. Hierin hebben we vastgelegd hoe wij als Rijdende School omgaan met grensoverschrijdend- en grenstoetsend gedrag.
Daarnaast wilden we ook graag preventief werken. Hoe zouden wij als Rijdende School, met voortdurend wisselend esamenstellingen leiding kunnen geven aan groepen, groepsdynamiek en gedrag. En dit bleef knagen: er zou toch iets moeten zijn dat ook passend te maken is voor onze lessituatie? Iets dat we preventief kunnen inzetten?
Beperkende factoren: tijd ( variërend van 2 lesdagen tot 2 lesweken), wisselende grootte, wisselende samenstelling, wisselende leerkrachten, wisselend instroommoment op leslocatie. Kortom allerlei factoren die het lastig maken om van een groep een groep te maken.
De Uiltjesboom
In elke school hangt een poster met deze boom. Op de blaadjes van de boom plakken we post-its, ook die hebben de vorm van een blad, en daarop staat concreet welke afspraak we samen maken.
We hebben als team 5 basisafspraken gemaakt zoals:
- Welkom heten van individuele kind bij binnenkomst
- Gezamenlijke start en afsluiting van de dag
- Gezamenlijke start en afsluiting van de lesplaats
- Uiltjesboom bespreken met de kinderen
- Aansluitende werkvormen kiezen, passend bij de Uiltjesboom
Bij conflicten wordt het STORM-kaartje ingezet
Toolbox
Verder hebben we een toolbox met hele praktische handvatten om het geheel invulling te geven. Deze toolbox is in elke school aanwezig en de inhoud is digitaal te vinden in ons schoolsysteem.
Dertig professionals: zelfstandig, onderlegd, ervaren, autonoom. Is er een gemene deler te vinden, waarmee we recht doen aan de kinderen én recht doen aan onszelf? De zoektocht die we gaan is al heel mooi: hoe kunnen we meer eenheid en voorspelbaarheid bieden aan onze kinderen? Hoe kunnen wij regie voeren op het onderwaterprogramma van een groep. Broertjes, zusjes, neefjes, nichtjes, families die op gespannen voet met elkaar staan, we hebben ze allemaal bij elkaar soms in één klas. Hoe kunnen wij onszelf als individu overstijgen en als team er zijn voor ‘onze’ kinderen.
Klasse(n)Kracht en de Rijdende School: alleen op reis maar wel samen!
Met dank aan Danielle. Leerkracht bij de Rijdende School in Specialist Klasse(n)Kracht in opleiding.
Met verschillige groet,
Jelly
P.S. Mocht je denken wow dit lijkt me ook gaaf om als leerkracht op de Rijdende School te werken, dan zou ik zeker even op de website kijken want er zijn momenteel nog vacatures.
P.S. P.S. Wil je ook meer snappen van groepsdynamische processen en gedoe in het onderwaterprogramma van de groep willen begijpen en begeleiden klik dan hier voor meer informatie.