De laatste fase van het jaar breekt nu echt aan.
“Ik weet niet wat er aan de hand is, maar ik begrijp helemaal niks van het gedrag van de klas. Ze vervallen weer helemaal terug in hun oude patroon. Ze bemoeien zich weer met van alles en nog wat. Hebben om het minste geringste ruzie. Pfff ik dacht dat we deze fase voorbij waren.”
Of: “Zoooo zeg…, groep 7/8 kiest voor het afscheid nemen door ruzie met elkaar te gaan maken. Dan doet het minder pijn (denken ze)… maar het is slopend. Ik heb ze vanmiddag maar gevraagd nog eens na te denken over die keus”.
Of: “Ze kruipen nog net niet bij elkaar op schoot, maar het zit er wel heel dicht tegen aan”.
Het gaat dus volgens het boekje
Heerlijk die berichten. Het is precies volgens het boekje. Kan soms zo lekker duidelijk zijn. Vitten of klitten, het zijn twee kanten van dezelfde medaille. Afscheid nemen na soms 8 jaar basisschool is echt niet makkelijk. De toekomst is onzeker. Waar ga ik precies naar toe, hoe zal het daar zijn, wie gaan er nog meer. Soms zie je zelfs vriendschappen op het laatste moment helemaal uit elkaar vallen omdat ze niet naar dezelfde school gaan straks. Allemaal gevoelens waar kinderen niet zo heel veel van snappen tot het moment dat je het gaat uitleggen. Want jouw woorden sluiten aan bij wat zij voelen over afscheid nemen, maar waar ze zelf nog geen taal voor hebben en dus ook nog niet snappen.
Mourning
De fase waarin de groepen nu zitten wordt ook wel ‘mourning’ (rouwen) genoemd. De groep houdt in deze fase op te bestaan. Kinderen zijn weer een jaar ouder. Sommige combinatie groepen splitsen op, sommige kinderen gaan naar een andere school.
Toen een leerkracht een groep vertelde over groepsvormingsfasen en de fase van afscheid was er een leerling die haar vroeg of zij dit volgend jaar ook aan haar klas ging vertellen. En toen ze daar bevestigend op antwoord zei hij dat hij daar blij mee was omdat het volgens hem voor elke groep 8 belangrijk is om dit te begrijpen…:)
Afscheid nemen is met zachte vingers,
wat voorbij is, dichtdoen en verpakken
tot mooie herinneringen
Ruzie of gemis?
Voor sommige leerlingen is afscheid nemen vanuit ruzie veel makkelijker dan het voelen van het gemis. Ze zijn zich hier vaak niet bewust van. Maar ergens in het onderbewustzijn wringt en woelt het. Sommige kinderen maken meer ruzie, er kunnen wrijvingen ontstaan of ineens lijkt het samenwerken niet meer te lukken of zijn er op het plein ineens weer meer gedoetjes.
Ik herken dit ook van mezelf. Ik vond afscheid nemen vroeger heel erg ingewikkeld. Ik weet nog wel dat ik als ik een training volgde, ik altijd iets had op de laatste dag waardoor ik eerder weg moest. Hoe anders is dat nu. Ik kan nu echt goed afscheid nemen, doe dat ook bewust.
Reünie syndroom
De normen in de klas vervagen vaak in de laatste periode, het wordt wat losser. Er ontstaan meer wrijvingen dan gewoonlijk en de samenwerking stokt wat. Het omgekeerde zie je trouwens ook: dat kinderen juist heel erg gaan aan elkaar gaan hangen, ze ‘klitten’ als klittenband aan elkaar vast. Alle kinderen worden ineens uitgenodigd op de verjaardag, want ja het is de laatste keer dat…. (het reünie syndroom).
Een paar jaar geleden vlak voor het afscheid van een opleidingsgroep sliep ik al een paar nachten onrustig. Ik droomde dat behalve ‘mijn’ groep met kersverse Specialisten Klasse(n)Kracht er ook vele kaartende bejaarden in de trainingsruimte zaten. De verhuurder had bedacht dat dat wel kon. Ze, de bejaarden, hadden beloofd niet zo veel lawaai te maken… Help! ☺
De ruimte was immens groot, er kwam geen eind aan en in mijn droom was ik steeds maar iedereen aan het zoeken en bij elkaar aan het halen… totdat ik wakker werd. Doodmoe. Ik realiseerde me dat het thema afscheid zich in mij had genesteld.
De kracht van rituelen
Vieren, terugkijken, met elkaar kijken naar wat we met elkaar hebben beleefd, mooie herinneringen, soms ook minder mooie herinneringen, ontwikkelingen, heel erg belangrijk om daar met elkaar bij stil te staan. Naast dat het een fase is van afscheid nemen, is het ook een fase van integratie. Wat heb ik geleerd dit jaar? Hoe ben ik veranderd?
Een leuke idee voor het wisselmoment
In de app waar Specialisten in opleiding ideeën met elkaar uitwisselen zag ik een foto voorbijkomen waarop stond: Handleiding van 25 supertoppers. Deze handleiding was gemaakt door de leerlingen van groep 4. En deze handleiding nemen ze mee naar de wisselmiddag voor de nieuwe juf. Een overdracht, nu niet geschreven door de leerkracht, maar door de kinderen zelf. Briljant idee! De vragen die ze beantwoord hebben met elkaar zijn:
Wat heeft onze groep nodig?
Welk doel willen wij volgend jaar behalen?
Wat is er leuk aan onze groep?
Hoe organiseer jij samen met je klas het afscheid?
Welke rituelen doe jij jaarlijks met je klas? Welke zijn bewust, welke meer onbewust (de informele rituelen). Ik heb 11 werkvormen voor je in een e-boek gezet die je hier gratis kunt downloaden. In de weken daarna volgen dan nog een paar mailtjes met daarbij een erg leuk format voor een activiteit samen met de klas. Idee is afkomstig van Silke.
Ja ik wil graag het E-book ontvangen >>>
Ik wens je heel veel succes met het afscheid nemen!
Met een verschillige groet,
Jelly