Groep 8, een klas met 33 kinderen (!), grote lijven, hoog hormoongehalte, zittenblijvers, kinderen van verschillende scholen samengevoegd, ga er maar van aanstaan als leerkracht… Deze groep lijkt zich al te groot te vinden voor een basisschool, alles is stom en saai. Maar onderwater lees ik ook: ik vind de stof moeilijk, ik weet niet zo goed hoe ik het moet aanpakken met mezelf en de ander…
Kernkwadrant vanuit stom en saai
We maken een kernkwadrant en al pratende wordt duidelijk dat de leerkrachten vooral last hebben van het passiegve gedrag van de leerlingen.
Het zou dus fijn zijn als de groep meer zelfstandigheid en eigenheid laat zien; meer “actie”. Samen met de directeur, IB en de leerkracht zijn we gaan nadenken hoe dit eruit zou kunnen zien. Wat kunnen deze kinderen allemaal binnen de school betekenen, zodat zij meer kunnen “doen” en betekenisvol kunnen zijn voor anderen. Om te ervaren dat je iets beheerst, iets goed kan en daar een ander mee kunt helpen. Dat zet kinderen in hun kracht. Om de ‘oudsten’ te zijn van de school en dus ook iets mag overdragen aan anderen.
We zijn eerst met de leerkrachten gaan brainstormen over waar groep 8 van betekenis kan zijn. Verwezen naar een artikel op de website van juf Linda ter inspiratie voor ons doel: vergroten van de zelfstandigheid van de leerlingen. Waar moet je aan denken bij autonomie en ook waar moet je als leerkracht soms om op je handen gaan zitten?
Bij leerlingen die niet zo ‘snel’ in de actie gaan kun je als ‘snelle’ leerkracht de neiging hebben het over te nemen. Dus geduld bleek een mooie oefening voor deze leerkrachten.
Er ontstonden allerlei ideeën rondom:
- Verantwoording geven over het oud papier,
- Chromebooks ophalen,
- Planten verzorgen,
- Geluid doen bij de weeksluiting etc.
Hierbij hebben we stilgestaan bij het feit dat deze kinderen een grote behoefte hebben aan dat iets voorgedaan wordt en dat dit ondertiteld wordt; dus taal geven aan het handelen, om vervolgens afstand te nemen en het vervolgens de groep zelf laten doen.
Mooi om door de bril van human dynamics naar deze groep te kunnen kijken en te ontdekken dat deze kinderen leren door te observeren. De bijvangst was natuurlijk dat als groep 8 het goed kan zij weer een leerling van groep 7 konden “Opleiden”. We hopen dat hierdoor het effect zou ontstaan dat leerlingen zich belangrijk voelen, zich gezien, gewaardeerd voelen en dat daardoor het gevoel van eigen verantwoordelijkheid nemen en zelfstandigheid groeit.
De rol van ouders
Om dit thema door te trekken naar de thuissituatie bespraken we ook de rol van ouders.
Want ook hier zagen we een parallel proces. Ouders compenseren vaak het passieve gedrag van hun kinderen. Vergeten lunches of gymtassen worden nog nagebracht. We hebben met elkaar een brief opgesteld en ouders uitgelegd wat er speelt in de groep en dat we hun hulp nodig hebben.
De strekking van de brief was dat we de kinderen zelfstandiger willen laten worden ook gezien de aankomende stap naar het Voortgezet Onderwijs. In de brief vragen we de ouders om te kijken waar zij dingen doen voor hun kind, die het kind heel goed zelf kan oppakken. Denk aan: eigen tas inpakken, boodschap doen, taakjes in huis, zelf gymtas inpakken en mee naar school nemen desnoods een briefje op hun kamerdeur plakken om aan te geven op welke dag er gym is, maar er niet meer zelf achteraan gaan. En ook niet meer de gymtas nabrengen als deze vergeten is ☺.
Na de brainstorm
Na de brainstorm hebben we de ideeën voorgelegd aan de groep. Zij reageerde positief. We hebben ze gevraagd om een eerste activiteit met elkaar voor te bereiden. De opdracht is om met een groepje jonge kinderen door de wijk te gaan. In een Klassenvergadering hebben ze een voorzitter aangesteld en een notulist. Samen bespraken ze hoe ze een vossenjacht konden organiseren. Dit verliep allemaal heel positief. Wat waren ze verantwoordelijk en actief. Wat waren de andere leerkrachten trots op deze groep.
We hebben nu samen met hen een heel plan tot de zomer gemaakt met wekelijkse en dagelijkse activiteiten. Denk aan:
- Voorlezen bij de jongere kinderen,
- Circuits in groepen 4 en 5 met rekenspelletjes,
- Helpen van de conciërge,
- Activiteiten verzinnen bij de kleuterpauze,
- De gymleraar ondersteunen
- Het verdelen van de taken voor bijv. een klassenavond of een afsluiting van een project. Een groepje voor decoratie, catering, geluid, uitnodigingen etc.
Wel met voorbereidingstijd zodat ze goed beslagen ten ijs kunnen komen, anders krijg je het tegengestelde effect. Als leerkracht weet ik hoe naar het is om iets uit te moeten leggen waar je eigenlijk zelf al twijfelt hoe het moet. Om dit voor elkaar te krijgen moeten ze bij de reguliere lessen wel even flink alert zijn om tijd vrij te maken.
Herken je dit? Dat je een groep hebt waar jij als leerkracht harder werkt dan de kinderen? Hoe help jij de klas om actiever te worden? Ik lees het graag in het commentaarveld hieronder.
Met verschillige groet,
Jelly
(met dank aan Pamela van Walbeek – Licentie Specialist Klasse(n)Kracht).