Herken je dit? Dat je soms iets van bepaald gedrag van kinderen vindt? En dat je jezelf hoort praten in termen van: ‘ het klinkt naar, maar eigenlijk vind ik dat zo’n achterbaks kind… die heeft het zo achter zijn ellebogen…’…Wat zeg je dan eigenlijk?
Ik had afgelopen week een KlassenKracht bijeenkomst en voordat we begonnen, ontstond er een mooi gesprek over de vraag of een zin in mijn uitnodiging nu wel of niet juist was. Klopt de zin ‘ik irriteer me aan dit gedrag’? Volgens deze leerkracht klop deze zin niet. Het is: ‘Ik erger me aan dit gedrag’, ‘Zij irriteert me’ en ‘Zij ergert me’. (Ik heb het thuis ook nog even opgezocht…want dan wil ik ook weten hoe dat zit, en ze had helemaal gelijk!). Het mooie aan dit voorbeeld is, dat ik me vroeger hiervoor had geschaamd. Het zou een trigger geweest zijn voor mijn toenmalige overtuiging ‘ik ben dom’. Om mezelf tegen dat gevoel te beschermen had ik deze leerkracht een pietlut gevonden, een punaisepoetser, een mieren….. En ik had haar vermoedelijk de rest van de bijeenkomst ontweken.
Nu kan ik haar ‘Talent in Actie’ zien. Zij is misschien wel een ‘Foutenspeurder’, zoals Els Pronk dat noemt. ‘Iemand die oog heeft voor fouten en dat graag weggewerkt ziet’ of misschien heeft zij het talent van een ‘Woordkunstenaar’; Iemand die zoekt naar de juiste woorden om uit te drukken wat hij of zij zeggen wil’. En ik kan genieten van dit soort momenten. Ik weet dat ik niet precies ben, maar ik kan inmiddels iemand met deze kernkwaliteit enorm waarderen. Zij helpen mij om de dingen steeds beter te maken :).
Dat is waarom ik met zoveel plezier werk met kernkwadranten. Ik leer mezelf beter kennen, maar ik zie ook steeds opnieuw de relatie tussen mijn kwaliteiten en die van de ander. Ik kan de ander waarderen om iets waar hij of zij goed in is, zonder dat ik mezelf (of de ander) daardoor naar beneden haal. Ik vind het een mooie manier om naar gedrag te kijken en vooral om daarbij naar de positieve intentie achter dat gedrag te kunnen blijven kijken. Iemand als dominant ervaren is toch iets anders dan zien dat iemand leiderschapskwaliteiten heeft en daarin doorschiet. Maar ook dat een ergernis altijd een verband heeft met wie jij zelf bent. Met je eigen kernwaarden, maar ook met je eigen talenten en kwaliteiten. Als Eerlijkheid, Recht door Zee jouw kernkwaliteiten zijn, dan voelt iemand die Tactisch opereert misschien wel als manipulatief, als intrigant.
Persoonlijk geniet ik enorm van deze bijeenkomsten, ik mag een beetje overdrijven en ondertussen nemen we eigenlijk onszelf een beetje op de schop. De herkenning: je komt met een enorm enthousiast gevoel thuis en je doet je verhaal. Je partner reageert wat lauw en kijkt je nog wat wazig aan. Nu ben jij niet de beroerdste en dus vertel je met veel enthousiasme je verhaal nog een keer. Je partner neemt je op en kijkt je stilzwijgend aan. Zijn of haar wenkbrauw gaat nog net niet omhoog en je (lees ik) doet het verhaal nog een keer uit de doeken, met nog meer verbale en non verbale ondersteuning, waarop de reactie komt: ik heb je heus wel gehoord hoor, wat zit je nu te drammen. Drammen…? Ik drammen…? etc etc.
Laten we eens terug komen op die leerling die je als achterbaks, gemeen ervaart. Dit is waar je je aan ergert (:)). Achterbaks in de betekenis van stiekem, iemand die van alles uitspookt en bekonkelt achter de rug van anderen om, iets achterhouden, je schuilhouden. Dan is de vraag…waar is Achterbaks, Iets Achterhouden een te veel van? We kwamen uit op het de kwaliteit Scherpzinnig, Doordacht. We vulden het kwadrant verder in…wat zou de Uitdaging kunnen zijn: meer oprechtheid, openheid, eerlijkheid. En wat zou de allergie zijn van deze leerling: Naïef…op dat moment valt een kwartje. Want de leerlingen die slachtoffer zijn van de ‘achterbaksheid’ van deze leerling, zijn, je raadt het al, naïeve leerlingen. Alsof hij ze een ‘lesje’ wil leren, alsof hij daarmee hun domheid kan ‘bewijzen’…
En dan? Nu heb je iets waarmee je aan de slag kan. Je kan nl:
- de kwaliteit van deze leerling zien en op zoek gaan naar momenten dat hij die goed inzet en hem daarvoor complimenteren
- je kan op zoek gaan naar voorbeeld gedrag waar kinderen openheid en eerlijkheid laten zien, dat als voorbeeld noemen (ik zie dat…het effect is…dat helpt ons om….)
- je kan op zoek gaan naar voorbeelden waarbij de desbetreffende leerling open en eerlijk is en daar waardering voor uitspreken.
- Je kan ook de kwaliteit centraal stellen en daar dagelijks activiteiten omheen bedenken
Heb jij nog meer leuke ideeën? Ik hoor ze graag in het commentaarveld hieronder.
En zoek je inspiratie? Kom dan naar de Training ‘Hoe hoor ik Erbij’, waar je leert denken en werken met het kernkwaliteitenmodel van Ofman.
Met een verschillige groet,
Jelly
Ik heb er één in de klas: voortdurend op zoek naar de mogelijkheid om de vinger te leggen op wat ik of een ander fout doet. Soms openlijk als negatieve opmerking dwars door de klas heen, soms inderdaad in het stiekeme om de naïviteit van een leerling of ons schoolsysteem aan te tonen. En als we meer structuur opleggen om dit kind beter mee te laten doen, dan groot protest, omdat we de vrijheid inperken. Ik kan die stiekeme dingen niet zo waarderen en de negatieve openheid pas als het in de veiligheid gebracht wordt. Dus, nee, ik ben er met deze nog niet uit. Ze kijkt scherpt, dat is eigenlijk de kwaliteit. Aan mij om de feedback ‘uit te nodigen via veilige tips en tops’: ja, dan mag je je scherpe blik en je kritiek uiten, maar niet stiekem en niet als afbreker en negatieve impuls op de klas (en mij!). Uitdaging!